Welke structurele interventies kan de huisarts nemen bij stress, surmenage en burn-out? En hoe kan de huisarts, in overleg met de patiënt, een zinvolle invulling van het ziekteverlof plannen zodat het herstel optimaal kan gebeuren?

Stress, surmenage en burn-out zijn voorbeelden van veelvoorkomende maar weinig bestudeerde psychische problemen in de eerste lijn. In de literatuur zijn deze begrippen slecht omschreven en blijkt een standaardaanpak voor huisartsen niet voorhanden. Aan de hand van een casus wordt in dit eerste deel bij deze begrippen stilgestaan.

Huisartsen ervaren vaak terughoudendheid om patiënten met chronischevermoeidheidsklachten te begeleiden. Op dit moment ontbreekt een wetenschappelijk onderbouwde aanbeveling voor de aanpak van patiënten met chronische vermoeidheid in de eerste lijn. In dit artikel willen we enkele methoden aanreiken die de begeleiding van patiënten met langdurende vermoeidheid kunnen vormgeven. Er wordt ingegaan op het belang van interdisciplinaire samenwerking, bijvoorbeeld met een in deze materie ervaren kinesist. Bedoeling is om aan de hand van dit artikel beide beroepsgroepen, huisartsen en kinesisten...

Vele collega’s zullen de uitdaging herkennen die ligt in de aanpak van patiënten met de problematieken zoals die in het artikel van S. Blancke over mindfulness en cognitieve gedragstherapie worden beschreven (zie blz. 137). Dat cognitieve gedragstherapie hier een therapeutisch antwoord kan zijn, is bemoedigend.

Hoewel rouw meestal ongecompliceerd verloopt en geen tussenkomst van de huisarts vereist (zie: Deel 1 over ongecompliceerde rouw in het vorige nummer van Huisarts Nu, blz. 229-35), kan het rouwproces ook extreme vormen aannemen. Een aantal factoren zoals een plotse of gewelddadige dood of individuele factoren maken sommige patiënten ‘at risk’ voor een gecompliceerd rouwproces, een rouwgerelateerde depressie- of angststoornis. Hoe kan de huisarts deze patiënten begeleiden om de draad terug op te pikken? Welke niet-medicamenteuze aanpak is zinvol en is medicatie nodig? En wanneer beslist de...

Moet een huisarts tussenkomen in rouw? Hoe verloopt een ‘normaal’ rouwproces en wanneer moet de huisarts actiever ingrijpen en eventueel doorverwijzen? Zijn benzodiazepines tijdens het rouwproces aangewezen en zo ja, wanneer en voor wie? In dit eerste deel wordt de rol van de huisarts bij ongecompliceerde rouw besproken. In het tweede deel, dat in het volgende nummer van Huisarts Nu verschijnt, wordt dieper ingegaan op drie complicaties: gecompliceerde rouw, rouwgerelateerde depressie en rouwgerelateerde angststoornis.

Aanbevelingen voor goede medische praktijk zijn richtinggevend als ondersteuning en houvast bij het nemen van diagnostische of therapeutische beslissingen in de huisartsengeneeskunde. Zij vatten voor de huisarts samen wat voor de gemiddelde patiënt wetenschappelijk gezien het beste beleid is. Daarnaast is er de agenda van de patiënt, die een gelijkwaardige partner is bij het nemen van beslissingen. Daarom verheldert de huisarts de vraag van de patiënt door een gepaste communicatie en geeft informatie over alle aspecten van de mogelijke beleidsopties. Het kan dus voorkomen dat huisarts en...

De communicatie tussen arts en patiënt verloopt bij lichamelijk onbegrepen klachten niet altijd even vlot. Soms heeft de arts het moeilijk om de patiënt met zijn klachten te blijven accepteren. Of de geruststelling door de huisarts heeft een omgekeerd effect en de patiënt verlaat de praktijk eerder ontevreden dan opgelucht. In het reattributiemodel leren huisarts en patiënt de klachten nauwkeuriger te omschrijven, te verbreden en samen een haalbare oplossing te zoeken. Dit model wordt toegelicht aan de hand van de casus van een vrouw met onverklaarde spierpijnen.

Als poortwachter van de gezondheidszorg is de huisarts vaak de eerste hulpverlener die met allerlei fysieke, psychosociale en psychiatrische klachten van mensen te maken krijgt. Niet alleen is hij de eerste, maar vaak ook de enige hulpverlener. Want om tal van redenen wordt de patiënt in geringe mate doorverwezen. De oorzaken hiervan liggen zowel bij arts als patiënt of bij de organisatie van de gezondheidszorg. Juist omwille van die sleutelrol moet de huisarts een goede kijk hebben op de diagnostiek van de meest voorkomende of invaliderende psychiatrische aandoeningen. Diagnostiek is echter...

Aanbevelingen voor goede medische praktijk zijn richtinggevend als ondersteuning en houvast bij het nemen van diagnostische of therapeutische beslissingen in de huisartsengeneeskunde. Zij vatten voor de huisarts samen wat voor de gemiddelde patiënt wetenschappelijk gezien het beste beleid is. Daarnaast is er de agenda van de patiënt, die een gelijkwaardige partner is bij het nemen van beslissingen. Daarom moet door een heldere communicatie de vraag van de patiënt voor de huisarts duidelijk zijn en moet de huisarts de patiënt voldoende informeren over alle aspecten van de verschillende...